![]() |
![]() |
Christipedia.nl > Artikelen > O > Oprecht
OprechtVan $1Oprecht betekent echt, welgemeend of niet-liegend. Oprechtheid is een deugd, Gode welgevallig. Oprecht betekende in 1500: ‘recht overeind, deugdelijk, eerlijk’ van op + recht (niet gebogen). Eigenlijk is hij oprecht, die rechtop gaat, en zijn gelaat rechtop houdt, in plaats van dit, uit vrees voor ontdekking van enig spoor van valsheid, gekromd te houden, en voor zich neer te zien. Over de hemellingen zong Higt: ’t Gelaat staat helder en het voorhoofd zet geen rimpel, Van Dale[2] onderscheidt drie betekenissen van ‘oprecht’:
Oprecht (betekenis 3) is hij, die de waarheid spreekt, wanneer hem iets gevraagd wordt. Tegenover oprecht staan: onoprecht, achterbaks, huichelachtig, hypocriet, schijnheilig, stiekem, oneerlijk, onwaarachtig. Verschil met openhartig. De oprechte is niet altijd openhartig. Openhartig is degene, die zonder iets te verzwijgen, zowel uit eigen beweging als desgevraagd zijn gedachten graag meedeelt. Terwijl de openhartige altijd oprecht is, is de oprechte niet altijd openhartig. Openhartig staat tegenover terughoudend, achterhoudend; oprecht tegenover leugenachtig, onwaar of vals. De openharige legt zijn hele hart graag voor een vertrowde vriend open, zonder zulks ook elders te doen, als dit onnodig is. Oprechtheid staat tegenover valsheid, maar niet tegenover stilzwijgendheid. Gepaste oprechtheid spreekt zo als zij denkt, maar zij uit geenszins al wat zij denkt. Verschil met simpel. Is men oprecht en simpel (eenvoudig), dan men wel eens gebrek aan die voorzichtigheid, welke door Jezus tegelijk met de oprechtheid van de duiven werd aanbevolen, en hier op aarde vaak zo nodig is. Mt 10:16 Zie, Ik zend u als schapen midden onder wolven, weest dan voorzichtig als de slangen en oprecht als de duiven. God kent de dagen der oprechten. Hun erfelijk bezit zal in eeuwigheid blijven. Ps 37:16 [Teth]. Het weinige, dat de rechtvaardige heeft, is beter dan de overvloed veler goddelozen. BronnenVan Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal (13e uitgave), digitale versie 1.0 Plus, jaar 2000; s.v. oprecht. Hiervan is enige tekst verwerkt.
Labels: (Bewerk labels)
|
Powered by MindTouch Core |
Verrijk Christipedia door informatie
toe te voegen. Help mee de tekst te verbeteren. Zie Meedoen. |