Godsbewijs: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
Een '''Godsbewijs''' is een redenering met als conclusie dat God - opgevat als een bewust Wezen dat grond en oorsprong van de wereld is - bestaat of dat het redelijk is om aan het [[bestaan van God]] te geloven.
Een '''Godsbewijs''' is een redenering met als conclusie dat God - opgevat als een bewust Wezen dat grond en oorsprong van de wereld is, dat de wereld heeft veroorzaakt, teweeggebracht - bestaat of dat het ''waarschijnlijk'' is dat God bestaat.

Een Godsbewijs dient, eventueel samen met andere Godsbewijzen, om ''aan te tonen'' dat God bestaat, of althans dat het ''redelijk'' is om aan het [[bestaan van God]] te geloven, dat Zijn bestaan ''aannemelijk'' is.


'''Woorden.''' Een synoniem van ''Godsbewijs'' is ''Godsargument''. Sommigen gebruiken liever de term "Godsargument" of "aanwijzing" omdat degene die het 'bewijs' levert meestal slechts bedoelt, niet om een sluitend bewijs te leveren, maar om het bestaan van een of meer goden aannemelijk te maken voor de menselijke rede.
'''Woorden.''' Een synoniem van ''Godsbewijs'' is ''Godsargument''. Sommigen gebruiken liever de term "Godsargument" of "aanwijzing" omdat degene die het 'bewijs' levert meestal slechts bedoelt, niet om een sluitend bewijs te leveren, maar om het bestaan van een of meer goden aannemelijk te maken voor de menselijke rede.


'''Levensvraag.''' De vraag of God (een god) bestaat, is de belangrijkste vraag die men kan stellen, omdat een antwoord op deze vragen gevolgen heeft voor antwoorden op de andere belangrijke levensvragen: waar kom ik vandaan, waarom ben ik hier, waar ga ik heen?
'''Levensvraag.''' De vraag of God (een god) bestaat, is de belangrijkste vraag die men kan stellen. Wat is de grond van de werkelijkheid? Wat is de aard van het oerbeginsel waaruit alles geworden is dat geworden is? Is het stof (materie), informatie of bewustzijn (een bewust wezen, geest)?

Een antwoord op deze 'vraag der vragen' heeft gevolgen voor antwoorden op de andere belangrijke levensvragen: waar kom ik vandaan, waarom ben ik hier, waar ga ik heen, hoe moet ik leven?


'''Stapel.''' Deugdelijke aanwijzingen voor het bestaan van God maken elk afzonderlijk het bestaan van God waarschijnlijker en gezamenlijk, als gestapeld bewijsmateriaal, waarschijnlijk.
'''Stapel.''' Deugdelijke aanwijzingen voor het bestaan van God maken elk afzonderlijk het bestaan van God waarschijnlijker en gezamenlijk, als gestapeld bewijsmateriaal, waarschijnlijk.


'''Metafysisch.''' Een Godsbewijs is een redenering, die volgens sommigen niet een ''wetenschappelijke'', maar een ''wijsgerige,'' inzonderheid ''metafysische'' aangelegenheid is.
'''Metafysisch.''' De vraag naar de grond van de werkelijkheid is een filosofische, inzonderheid een ''metafysische'' vraag. Een Godsbewijs is een redenering, die volgens sommigen dan ook niet een wetenschappelijke, maar een metafysische aangelegenheid is.


'''Wetenschap en Godsbewijs.''' De Godsbewijzen zijn metafysische argumenten. Een aantal vertrekt echter, net als de natuurwetenschap, van de natuur. Sommige bewijzen, zoals het argument van de fijnafstemming en het kosmologische argument, maken gebruik van wetenschappelijke inzichten.
'''Wetenschap en Godsbewijs.''' De Godsbewijzen zijn metafysische argumenten. Een aantal vertrekt echter, net als de natuurwetenschap, van de natuur. Sommige bewijzen, zoals het argument van de fijnafstemming en het kosmologische argument, maken gebruik van wetenschappelijke inzichten.
Regel 30: Regel 34:
* een Wezen dat onstoffelijk (immaterieel) is
* een Wezen dat onstoffelijk (immaterieel) is
* een Wezen dat onveroorzaakt (eeuwig) is.
* een Wezen dat onveroorzaakt (eeuwig) is.
* een Wezen dat de directe of indirecte oorzaak is van al het andere dat bestaat. Hij is de eerste oorzaak, de grond van de wereld.
* een Wezen dat de directe of indirecte oorzaak is van al het andere dat bestaat. Hij is de eerste oorzaak, de grond van de wereld.
Deze definitie bepaalt God als een Persoon, een Geest, die van eeuwigheid bestaat en de wereld heeft voortgebracht. De oorsprong van het universum is geen stof, maar Geest. Dit geestelijk Wezen is het begin van alles. De eerste oorzaak van ruimte, tijd en materie.
Deze definitie bepaalt God als een Persoon, een Geest, die van eeuwigheid bestaat en de wereld heeft voortgebracht. De oorsprong van het universum is geen stof, maar Geest. De oorsprong is niet een iets, maar een Iemand; geen object, maar een Subject. Een Persoon: die bewust is van Zichzelf, in staat is tot kennis, tot handelen, tot ervaring. Dit geestelijk Wezen is het begin van alles. De eerste oorzaak van ruimte, tijd en materie. Hij heeft de wereld geschapen.


Dit Godsbegrip is minimaal van inhoud; het behelst slechts enkele eigenschappen van God. Het biedt geen troost, het zegt ons niet dat God naar mensen omziet. Maar als het bestaan van een dergelijk Wezen redelijkerwijs aangetoond kan worden, of althans aannemelijk gemaakt kan worden, dan kan een dergelijk Wezen met reden God genoemd worden. Daarmee is echter nog niet aangetoond of aannemelijk gemaakt, dat de God van Abraham, Izak en Jacob bestaat.
Dit Godsbegrip is minimaal van inhoud; het behelst slechts enkele eigenschappen van God. Het biedt geen troost, het zegt ons niet dat God naar mensen omziet. Maar als het bestaan van een dergelijk Wezen redelijkerwijs aangetoond kan worden, of althans aannemelijk gemaakt kan worden, dan kan een dergelijk Wezen met reden God genoemd worden. Daarmee is echter nog niet aangetoond of aannemelijk gemaakt, dat de God van Abraham, Izak en Jacob bestaat.
Regel 53: Regel 57:


== Kosmologisch Godsargumenten ==
== Kosmologisch Godsargumenten ==
Een kosmologisch argument (van 'kosmos' = wereld) heeft als conclusie dat God de laatste oorzaak, grond of verklaring van het heelal, de wereld is. Al de andere dingen, de dingen die ontstaan zijn, zijn afhankelijke, betrekkelijke dingen.
Een kosmologisch argument (van 'kosmos' = wereld) heeft als conclusie dat God de eerste<ref>of terugredenerend: 'laatste oorzaak'.</ref> oorzaak, grond of verklaring van het heelal, de wereld is. Al de andere dingen, de dingen die ontstaan zijn, zijn afhankelijke, betrekkelijke dingen.


=== Het argument van ruimte, stof en tijd ===
=== Het argument van ruimte, stof en tijd ===
Het geheel van alle ruimte, alle tijd en alle materie (stof) heeft een absoluut begin gehad en is dus gegrond in een immateriële (onstoffelijke), bovenruimtelijke en boventijdelijke oorsprong.
Het geheel van alle ruimte, alle tijd en alle materie (stof) heeft een absoluut begin gehad, is begonnen te bestaan en is dus gegrond in een immateriële (onstoffelijke), buitenruimtelijke en buitentijdelijke oorsprong.
# Als iets ontstaat, dan heeft het een oorzaak.
# Als iets ontstaat, dan heeft het een oorzaak.
# Het heelal is ontstaan.
# Het heelal is ontstaan.
Regel 68: Regel 72:
#Dus is de oorzaak een lichaamloze geest. Zo'n geest is het die wij God noemen.
#Dus is de oorzaak een lichaamloze geest. Zo'n geest is het die wij God noemen.


Premisse 1 is het beginsel van oorzakelijkheid. Alles wat een begin heeft, ontstaan is, heeft een oorzaak. Dit wordt algemeen aangenomen en is volstrekt redelijk. De premisse zegt niet dat alles wat bestáát een oorzaak heeft, maar dat alles wat begint te bestaan, ontstaat, een oorzaak heeft.
Premisse 1 is het beginsel van oorzakelijkheid. Alles wat een begin heeft, ontstaan is, heeft een oorzaak. Iets ontstaat niet uit iets, maar uit iets anders. Dit wordt algemeen aangenomen en is volstrekt redelijk. De premisse zegt niet dat alles wat bestáát een oorzaak heeft, maar dat alles wat ''begint'' te bestaan, ontstaat, ontstaan is, een oorzaak heeft.


Premisse 2, dat het universum een begin heeft, is een gevestigde stelling van de huidige kosmologie.
Premisse 2, dat het universum een begin heeft, is een gevestigde stelling van de huidige kosmologie.
Regel 76: Regel 80:
De oorzaak van het heelal (universum, kosmos) is daarmee de oorzaak van materie, ruimte en tijd. De oorzaak van het heelal is een niet-materiele, buitenruimtelijke en buitentijdelijke oorzaak.
De oorzaak van het heelal (universum, kosmos) is daarmee de oorzaak van materie, ruimte en tijd. De oorzaak van het heelal is een niet-materiele, buitenruimtelijke en buitentijdelijke oorzaak.


Wat is die oorzaak? De materialisten antwoorden: materie is de oorsprong. Tegenwerping: materie is ontstaan en heeft niet zichzelf veroorzaakt. De platonisten antwoorden: ''informatie'' is de oorsprong. Tegenwerping: informatie kan niets veroorzaken.
Wat is die oorzaak? Er zijn slechts twee opties: 1) abstracte objecten, getallen; 2 een lichaamloze geest, bewustzijn. Er zijn filosofen - Platonisten - die geloven dat getallen, wiskundige objecten, werkelijk bestaan. Als deze abstracte dingen werkelijk bestaan, dan zijn immaterieel, buitentijdelijk en buitenruimtelijk. Abstracte getallen echter veroorzaken niets. Dus valt deze optie af. Dan blijft redelijkerwijs alleen antwoord 2 over. Een dergelijke oorzaak noemen wij God. God is immaterieel, staat buiten de tijd (a-temporeel, niet tijdelijk) en buiten de ruimte. Als Hij buiten de tijd staat, heeft Hij geen begin. Alleen iets dat in de tijd bestaat, kan een begin hebben. God heeft geen begin. Hij is de oorzaak van het heelal.

Er zijn slechts twee opties: 1) abstracte objecten, getallen; 2 een lichaamloze geest, bewustzijn. Er zijn filosofen - Platonisten - die geloven dat getallen, wiskundige objecten, werkelijk bestaan. Als deze abstracte dingen werkelijk bestaan, dan zijn immaterieel, buitentijdelijk en buitenruimtelijk. Abstracte getallen echter veroorzaken niets. Dus valt deze optie af. Dan blijft redelijkerwijs alleen antwoord 2 over. Een dergelijke oorzaak noemen wij God. God is immaterieel, staat buiten de tijd (a-temporeel, niet tijdelijk) en buiten de ruimte. Als Hij buiten de tijd staat, heeft Hij geen begin. Alleen iets dat in de tijd bestaat, kan een begin hebben. God heeft geen begin. Hij is de oorzaak van het heelal, Hij heeft de wereld tot stand gebracht.


Waarom bestaat er überhaupt ''iets'' in plaats van ''niets''? Het antwoord is: God. Dat was ook de overtuiging van de beroemde astronoom [https://en.wikipedia.org/wiki/Allan_Sandage Allan Sandage] (1926-2010), die in zijn vijftiger jaren christen werd<ref>Aangehaald in: [https://www.youtube.com/watch?v=otrqzITuSqE&t=2m19s Professor John Lennox | God DOES exist]. Youtube.com: OxfordUnion, 21 dec. 2012. Vanaf 2 min 19 sec. </ref>.
Waarom bestaat er überhaupt ''iets'' in plaats van ''niets''? Het antwoord is: God. Dat was ook de overtuiging van de beroemde astronoom [https://en.wikipedia.org/wiki/Allan_Sandage Allan Sandage] (1926-2010), die in zijn vijftiger jaren christen werd<ref>Aangehaald in: [https://www.youtube.com/watch?v=otrqzITuSqE&t=2m19s Professor John Lennox | God DOES exist]. Youtube.com: OxfordUnion, 21 dec. 2012. Vanaf 2 min 19 sec. </ref>.
Regel 149: Regel 155:


=== Het argument van (immaterieel) bewustzijn ===
=== Het argument van (immaterieel) bewustzijn ===
Er is bewustzijn dat niet tot materie (stof) te herleiden is en daarom een bewust Wezen tot oorsprong moet hebben.
Er is bewustzijn en dit is niet tot materie (stof) te herleiden is en daarom een bewust Wezen tot oorsprong moet hebben.


=== Het argument van de vrije wil ===
=== Het argument van de vrije wil ===
Er is vrije wil die niet tot natuuroorzaken te herleiden is en derhalve uit een bovennatuurlijk Wezen met vrije wil moet komen.
Er is vrije wil, die niet tot natuuroorzaken te herleiden is en derhalve uit een bovennatuurlijk Wezen met vrije wil moet komen.


=== Het argument van werkelijk goed en kwaad ===
=== Het argument van werkelijk goed en kwaad ===
Regel 180: Regel 186:
Een vorm van het teleologisch Godsbewijs is het argument van de fijnafstemming (Eng. ''finetuning''). Dit is sterk en makkelijk uit te leggen.
Een vorm van het teleologisch Godsbewijs is het argument van de fijnafstemming (Eng. ''finetuning''). Dit is sterk en makkelijk uit te leggen.


Alleen de huidige ''natuurconstanten'' maken leven mogelijk. Zou een of meerdere van de natuurconstanten een iets andere waarde gehad zou hebben, dan zou het leven onmogelijk zijn. Het samenstel van hun waarden luistert zó nauw, dan men kan stellen: we leven op de rand van een scheermes<ref name=":1" />. Elke geringe afwijking zou leven immers in de weg staan.
Alleen de huidige ''natuurconstanten'' maken leven mogelijk. Zou een of meerdere van de natuurconstanten een iets andere waarde gehad zou hebben, dan zou er geen heelal zijn ontstaan dat geschikt is voor leven, het leven zou onmogelijk zijn.

Het samenstel van hun waarden luistert zó nauw, dan men kan stellen: we leven op de rand van een scheermes<ref name=":1" />. Elke geringe afwijking zou leven immers in de weg staan.


Natuurkundigen en kosmologen ontwikkelen theorieën over de natuur, het heelal. De theorieën bevatten wiskundige vergelijkingen. Deze bevatten constanten, natuurconstanten<ref>Zie het artikel [https://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurkundige_constante Natuurkundige constante] op nl.wikipedia.nl</ref>. Dit zijn getallen die worden ''gemeten'' en in de vergelijkingen worden ingevuld. Voorbeelden zijn de gravitatieconstante (de sterkte van de zwaartekracht), de magnetische veldconstante (de sterkte van de elektromagnetische kracht), de sterkte van de zwakke kernkracht, de sterkte van de sterke kernkracht. Met de vergelijkingen en hun constanten kun je uitrekenen hoe het heelal ontstaan is en hoe het zich ontwikkelt.
Natuurkundigen en kosmologen ontwikkelen theorieën over de natuur, het heelal. De theorieën bevatten wiskundige vergelijkingen. Deze bevatten constanten, natuurconstanten<ref>Zie het artikel [https://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurkundige_constante Natuurkundige constante] op nl.wikipedia.nl</ref>. Dit zijn getallen die worden ''gemeten'' en in de vergelijkingen worden ingevuld. Voorbeelden zijn de gravitatieconstante (de sterkte van de zwaartekracht), de magnetische veldconstante (de sterkte van de elektromagnetische kracht), de sterkte van de zwakke kernkracht, de sterkte van de sterke kernkracht. Met de vergelijkingen en hun constanten kun je uitrekenen hoe het heelal ontstaan is en hoe het zich ontwikkelt.


In de 2e helft van de 20e eeuw begon men eens een uiterst geringe afwijking van een natuurconstante te onderstellen en daarmee door te rekenen. Men ontdekte dat als men een van de natuurconstanten ook maar een heel klein beetje veranderde, er volgens de berekening geen heelal ontstaan kon zijn dat geschikt is voor leven. We leven als het ware op het scherp van een scheermes. De geringste beweging naar links of rechts zou ons doen vallen: leven zou onmogelijk zijn.
In de 2e helft van de 20e eeuw begon men eens een uiterst geringe afwijking van een natuurconstante te onderstellen en daarmee door te rekenen. Men ontdekte dat als men een van de natuurconstanten ook maar een heel klein beetje veranderde, er volgens de berekening geen heelal ontstaan kon zijn dat geschikt is voor leven. Er zijn talloze combinaties van natuurconstanten met verschillende waarden te bedenken, maar geen van hen laat leven toe. We leven als het ware op het scherp van een scheermes. De geringste beweging naar links of rechts zou ons doen vallen: leven zou onmogelijk zijn.


De natuurconstanten of natuurkundige constanten hebben waarden die leven mogelijk maken. De allergeringste verandering van de waarde van een constante zou leven onmogelijk maken. Hoe kunnen die getallen zo fijn afgesteld zijn. Dat is buitengewoon opmerkelijk, dat schreeuwt als het ware om een verklaring. Daar is iedereen, gelovig of niet, het over eens. In de kosmologie bestaat dan ook het vraagstuk van de fijnafstemming. De natuurconstanten lijken afgesteld, afgestemd, gefinetuned voor het leven. Er verschillende antwoorden mogelijk:
De natuurconstanten of natuurkundige constanten hebben waarden die leven mogelijk maken. De allergeringste verandering van de waarde van een constante zou leven onmogelijk maken. Hoe kunnen die getallen zo fijn afgesteld zijn. Dat is buitengewoon opmerkelijk, dat schreeuwt als het ware om een verklaring. Daar is iedereen, gelovig of niet, het over eens. In de kosmologie bestaat dan ook het vraagstuk van de fijnafstemming. De natuurconstanten lijken afgesteld, afgestemd, gefinetuned voor het leven. Er verschillende antwoorden mogelijk:
Regel 191: Regel 199:


Hiertegen kan men opwerpen dat de kans dat die constanten precies die waarden hebben die leven mogelijk maken, absurd klein is. Toeval is ''theoretisch'' mogelijk, maar toeval aannemen is ''niet redelijk''. Het is redelijk toeval aan te nemen als ik, staande langs een drukke weg, achter elkaar vijf rode auto's voorbij zie rijden. Maar het zou geen toeval zijn als ik de hele dag, morgen, overmorgen, ja, voor de rest van mijn leven alleen maar rode auto's voorbij zou zien rijden, terwijl auto's toch verschillende kleuren hebben<ref>Aldus Emanuel Rutten in: ''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>.
Hiertegen kan men opwerpen dat de kans dat die constanten precies die waarden hebben die leven mogelijk maken, absurd klein is. Toeval is ''theoretisch'' mogelijk, maar toeval aannemen is ''niet redelijk''. Het is redelijk toeval aan te nemen als ik, staande langs een drukke weg, achter elkaar vijf rode auto's voorbij zie rijden. Maar het zou geen toeval zijn als ik de hele dag, morgen, overmorgen, ja, voor de rest van mijn leven alleen maar rode auto's voorbij zou zien rijden, terwijl auto's toch verschillende kleuren hebben<ref>Aldus Emanuel Rutten in: ''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>.

Een tweede illustratie<ref>[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/71767/98-live-bestaat-god-debat-tussen-emanuel-rutten-en-stine-jensen Bestaat God? Debat tussen Emanuel Rutten en Stine Jensen]. De Ongelooflijke Podcast, 29 juni 2022.</ref>. Een voetbalstadion bevat miljoenen bezoekers. Iemand staande midden op het veld vraagt de toeschouwers om een getal tussen de 1 en 1.000.000.000 (1 miljard) op te schrijven en het getal te laten zien. Iedereen blijkt het getal 8412,27 te hebben opgeschreven. Theoretisch kan dit toeval zijn, maar het meest redelijke is aan te nemen dat er (waarschijnlijk) opzet in het spel is.


<u>Antwoord 2: multiversum.</u> Er zijn miljarden heelallen, ontelbare kosmi, universa, met elk hun eigen natuurconstanten. Dan is het goed mogelijk dat er een heelal is waarin de getallen precies goed afgesteld zijn voor leven. Het multiversum-argument is echter onhoudbaar. Het is niet empirisch toetsbaar. We kunnen het evenmin afleiden. We hebben niets dat ook maar wijst op een multiversum. Het is een pure adhoc-hypothese, erbij gehaald om de fijnafstemming te verklaren<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=6VQy0B_sY0U Aliens, the Multiverse, or God? — Science and God]. Youtube.com: PragerU, 21 dec. 2021. Duur: 5 min. 47 sec. Stephen Meyer betoogt dat ontwerp een ontwerper vereist. Het ontwerp in de levende natuur op aarde en in het heelal wijst op een goddelijke Ontwerper.</ref>. Het overgrote deel van de leefbare universa die men theoretisch binnen een multiversummodel kan afleiden, zijn veel kleiner en veel onregelmatiger dan ons universum. Als we in een multiversum zouden leven, dan zou, met aan zekerheid grenzende waarschijnlijk, het universum waarin wij zouden wonen, veel kleiner en onregelmatiger zijn dan dat waarin wij feitelijk wonen. Door gebruik te maken van kansrekening en kwantummechanica kan men aantonen dat het buitengewoon onwaarschijnlijk is dat wij ons in een multiversum bevinden. Antwoord 2 is statistisch niet redelijk aan te nemen.
<u>Antwoord 2: multiversum.</u> Er zijn miljarden heelallen, ontelbare kosmi, universa, met elk hun eigen natuurconstanten. Dan is het goed mogelijk dat er een heelal is waarin de getallen precies goed afgesteld zijn voor leven. Het multiversum-argument is echter onhoudbaar. Het is niet empirisch toetsbaar. We kunnen het evenmin afleiden. We hebben niets dat ook maar wijst op een multiversum. Het is een pure adhoc-hypothese, erbij gehaald om de fijnafstemming te verklaren<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=6VQy0B_sY0U Aliens, the Multiverse, or God? — Science and God]. Youtube.com: PragerU, 21 dec. 2021. Duur: 5 min. 47 sec. Stephen Meyer betoogt dat ontwerp een ontwerper vereist. Het ontwerp in de levende natuur op aarde en in het heelal wijst op een goddelijke Ontwerper.</ref>. Het overgrote deel van de leefbare universa die men theoretisch binnen een multiversummodel kan afleiden, zijn veel kleiner en veel onregelmatiger dan ons universum. Als we in een multiversum zouden leven, dan zou, met aan zekerheid grenzende waarschijnlijk, het universum waarin wij zouden wonen, veel kleiner en onregelmatiger zijn dan dat waarin wij feitelijk wonen. Door gebruik te maken van kansrekening en kwantummechanica kan men aantonen dat het buitengewoon onwaarschijnlijk is dat wij ons in een multiversum bevinden. Antwoord 2 is statistisch niet redelijk aan te nemen.
Regel 196: Regel 206:
<u>Antwoord 3: de natuurconstanten kunnen geen andere waarden hebben.</u> Ze hebben noodzakelijk, onvermijdelijk deze getalswaarden. Dit antwoord is onjuist, want de natuurkunde laat zien dat de natuurconstanten wel degelijk andere waarden kunnen hebben en een andere, logisch samenhangende fysica kunnen opleveren, waarmee je kunt uitrekenen wat er dan, in die andere gevallen, gebeurd zou zijn.
<u>Antwoord 3: de natuurconstanten kunnen geen andere waarden hebben.</u> Ze hebben noodzakelijk, onvermijdelijk deze getalswaarden. Dit antwoord is onjuist, want de natuurkunde laat zien dat de natuurconstanten wel degelijk andere waarden kunnen hebben en een andere, logisch samenhangende fysica kunnen opleveren, waarmee je kunt uitrekenen wat er dan, in die andere gevallen, gebeurd zou zijn.


<u>Antwoord 4: gewilde afstelling.</u> Het samenstel van juist deze getalswaarden van de constanten, kan geen toeval zijn. Daarom is het aannemelijk dat ze gewild is. Deze getalswaarden zijn gewild, bewust gewild, opdát er leven zou zijn. Het gewild-zijn wijst heen naar een buitenkosmisch bewust wezen dat ze gewild heeft voor dat doel: leven mogelijk te maken. Het wezen dat willens en wetens in staat is de natuurconstanten in de juiste samenstelling te stellen noemen wij God. De fijnafstemming van de natuurconstanten leidt redelijkerwijs tot geloof aan het bestaan van God. Tegenwerping: de natuurconstanten zijn nu eenmaal zijn zoals ze zijn en maken het leven mogelijk is; daar hoeven we geen goddelijk verstand achter te zoeken. Antwoord: dat constanten zijn zoals ze zijn, maar dat is geen antwoord op de vraag waaróm ze precies díe waarden hebben, die het leven mogelijk maken. Stel, een misdadiger staat voor een vuurpeloton met duizend schutters om geëxecuteerd te worden. Zij nu schieten allen mis. Je kunt wonderbaarlijke misser niet verklaren door te zeggen dat de misdadiger nog leeft doordat ze hem hebben gemist. Je wilt weten hoe het komt dat ze allen hebben gemist. Toeval verklaart dit wonderbare incident niet, noodzakelijkheid evenmin. Het ligt veeleer voor de hand om te geloven dat de schutters opzettelijk gemist hebben.<ref>''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>
<u>Antwoord 4: gewilde afstelling.</u> Het samenstel van juist deze getalswaarden van de constanten, kan geen toeval zijn. Daarom is het aannemelijk dat ze gewild is. Deze getalswaarden zijn gewild, bewust gewild, opdát er leven zou zijn. Het gewild-zijn wijst heen naar een buitenkosmisch bewust wezen dat ze gewild heeft voor dat doel: leven mogelijk te maken. Het wezen dat willens en wetens in staat is de natuurconstanten in de juiste samenstelling te stellen noemen wij God. De fijnafstemming van de natuurconstanten leidt redelijkerwijs tot geloof aan het bestaan van God.

Tegenwerping: de natuurconstanten zijn nu eenmaal zijn zoals ze zijn en maken het leven mogelijk is; daar hoeven we geen goddelijk verstand achter te zoeken. Antwoord: dat constanten zijn zoals ze zijn, maar dat is geen antwoord op de vraag waaróm ze precies díe waarden hebben, die het leven mogelijk maken. Stel, een misdadiger staat voor een vuurpeloton met duizend schutters om geëxecuteerd te worden. Zij nu schieten allen mis. Je kunt wonderbaarlijke misser niet verklaren door te zeggen dat de misdadiger nog leeft doordat ze hem hebben gemist. Je wilt weten hoe het komt dat ze allen hebben gemist. Toeval verklaart dit wonderbare incident niet, noodzakelijkheid evenmin. Het ligt veeleer voor de hand om te geloven dat de schutters opzettelijk gemist hebben.<ref>''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>


[https://nl.wikipedia.org/wiki/Arno_Allan_Penzias Arno Penzias], die samen met Robert Woodrow Wilson de nobelprijs voor de natuurkunde kreeg voor hun ontdekking van de kosmische achtergrondstraling, ziet aan de fijnafstelling een bovennatuurlijk plan ten grondslag liggen<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=otrqzITuSqE&t=3m17s Professor John Lennox | God DOES exist]. Youtube.com: OxfordUnion, 21 dec. 2012. Vanaf 3 min 17 sec. </ref>.
[https://nl.wikipedia.org/wiki/Arno_Allan_Penzias Arno Penzias], die samen met Robert Woodrow Wilson de nobelprijs voor de natuurkunde kreeg voor hun ontdekking van de kosmische achtergrondstraling, ziet aan de fijnafstelling een bovennatuurlijk plan ten grondslag liggen<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=otrqzITuSqE&t=3m17s Professor John Lennox | God DOES exist]. Youtube.com: OxfordUnion, 21 dec. 2012. Vanaf 3 min 17 sec. </ref>.


== Het argument van de noodzakelijke eigenschappen van een wereldgrond ==
== Het argument van de noodzakelijke eigenschappen van een wereldgrond ==
Deze overweging begint niet bij de wereld, maar bij haar oorsprong, de ''wereldgrond''. Welke kenmerken moet de wereldoorsprong noodzakelijkerwijs hebben om inderdaad de oorsprong van de wereld te kunnen zijn? Men kan er vier noemen<ref name=":1" />:
Deze overweging begint niet bij de wereld, maar bij haar oorsprong, de ''wereldgrond''. Als er een wereldgrond is, welke eigenschappen zou deze redelijkerwijs moeten hebben? Welke kenmerken moet de wereldoorsprong noodzakelijkerwijs hebben om inderdaad de oorsprong van de wereld te kunnen zijn? Men kan er vier noemen<ref name=":1" />:


# De oorsprong van de wereld moet actief scheppend zijn;
# De oorsprong van de wereld moet actief scheppend zijn;
# De oorsprong van de wereld moet radicaal vrij zijn: van niets anders afhankelijk;
# De wereldgrond moet radicaal vrij zijn: van niets anders afhankelijk;
# De oorsprong van de wereld moet enkelvoudig (niet samengesteld) zijn. Want aan iedere veelheid gaat een nog diepere eenheid vooraf;
# De oorsprong van de wereld moet enkelvoudig (niet samengesteld) zijn. Want aan iedere veelheid gaat een nog diepere eenheid vooraf;
# De oorsprong van de wereld kan niet lijken op een structuur die allerlei voor de hand liggende alternatieven toelaat. Want anders kan direct de onbeantwoordbare vraag gesteld worden waarom dan niet een van die alternatieven de oorsprong is.
# Een wereldgrond kan niet lijken op een structuur die allerlei voor de hand liggende alternatieven toelaat. Want anders kan direct de onbeantwoordbare vraag gesteld worden waarom dan niet een van die alternatieven de oorsprong is.

Informatie en stof (materie) voldoen niet. Alleen een radicaal vrij bewustzijn oftewel een radicaal vrije geest voldoet aan al deze voorwaarden. Dus is de oorsprong van de wereld een bewust Wezen, dat wij God noemen.


Hij is dus niet slechts een kracht, Hij moet een zelfbewust wezen, een Persoon zijn.
Informatie en stof (materie) voldoen niet. Alleen een radicaal vrij bewustzijn oftewel een radicaal vrije geest voldoet aan al deze voorwaarden. Dus is de oorsprong van de wereld een bewust Wezen, dat wij God noemen.


Kenmerk nummer 3 schijnt in strijd met de leer dat God drie-enig is, uit meerdere Goddelijke personen bestaat.
Kenmerk nummer 3 schijnt in strijd met de leer dat God drie-enig is, uit meerdere Goddelijke personen bestaat.
Regel 249: Regel 263:


d. De wetenschap kent wetgevers, die het reeds bestaande geloof in God hebben gebruikt en bevorderd, zij kent er geen die de godsdienst heeft uitgevonden. Zelfs wat terecht of ten onrechte van sommige vorsten wordt verhaald, als zouden zij de lichtgelovigheid van hun onderdanen hebben misbruikt, veronderstelt toch altijd een reeds bestaande godsdienstige overtuiging.
d. De wetenschap kent wetgevers, die het reeds bestaande geloof in God hebben gebruikt en bevorderd, zij kent er geen die de godsdienst heeft uitgevonden. Zelfs wat terecht of ten onrechte van sommige vorsten wordt verhaald, als zouden zij de lichtgelovigheid van hun onderdanen hebben misbruikt, veronderstelt toch altijd een reeds bestaande godsdienstige overtuiging.

== Vervolgvraag ==
Als Gods bestaan is aangetoond of althans aannemelijk is, dan is de vervolgvraag: wie is die God? Is Hij de God van het christendom? Of van een andere godsdienst? Wat is het zedelijke karakter van God? Is Hij zedelijk goed of niet?


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==