Rooms-Katholieke Kerk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 29: Regel 29:
De kerk scheldt boete voor beleden zonden kwijt door een '''aflaat'''.  
De kerk scheldt boete voor beleden zonden kwijt door een '''aflaat'''.  


== Schoot van Abraham, Paradijs, hemel ==
'''Schoot van Abraham, Paradijs, hemel.''' Het wezen van het hemelse geluk bestaat, aldus de RKK, in de onmiddellijke aanschouwing van God. Volgens de kerk zou uit de Heilige Schrift duidelijk blijken, dat de heiligen van het Oude Verbond vóór Christus’ sterven nog niet in de hemel (boven) waren. In het Oude Testament is met het oog op de zielen van de afgestorvenen nooit sprake van het geluk van de hemel, maar wordt alleen gesproken van de onderwereld of dodenrijk. Zij vertoefden op een plaats van de hemel onderscheiden, welke verblijfplaats, hetzij in tegenstelling met de oppervlakte van de aarde, hetzij louter in tegenstelling met de hemel, „onderwereld” of "dodenrijk" wordt genoemd.
'''Hemels geluk.''' Het wezen van het hemelse geluk bestaat, aldus de RKK, in de onmiddellijke aanschouwing van God. Deze zaligende aanschouwing is het eigenlijke geluk van de hemel.

'''Dodenrijk (onderwereld).''' De heilige zielen van het Oude Verbond vóór Christus’ sterven bevonden zich, aldus de RKK, op een van de hemel onderscheiden plaats, welke de onderwereld of het dodenrijk (Hebr. ''sjeool'') wordt genoemd. Ze waren verstoken van de zaligende aanschouwing Gods.

Volgens de kerk zou uit de Heilige Schrift duidelijk blijken, dat de heiligen van het Oude Verbond vóór Christus’ sterven nog niet in de hemel (boven) waren. In het Oude Testament is met het oog op de zielen van de afgestorvenen nooit sprake van het geluk van de hemel, maar wordt alleen gesproken van de onderwereld of dodenrijk. Zij vertoefden op een plaats van de hemel onderscheiden, welke verblijfplaats, hetzij in tegenstelling met de oppervlakte van de aarde, hetzij louter in tegenstelling met de hemel, „onderwereld” of "dodenrijk" wordt genoemd.


In het Oude Testament wordt herhaaldelijk te kennen gegeven, dat de onderwereld (Hebr. ''sjeool'') in het diepste der aarde is (vgl. Deut. 32:22; Amos 10:2). Volgens de Heer Jezus zal Kapernaüm "tot de hades worden neergestoten" (Matth. 11:23). De apostel Paulus spreekt van "hen die onder de aarde zijn" (Flp. 2:10). Het is echter niet duidelijk of wij dit letterlijk of figuurlijk moeten verstaan; figuurlijk in de zin van relatief, d.i. in tegenstelling met de hemel. Zolang dit niet is uitgemaakt, kan de mening dat de onderwereld letterlijk in het binnenste der aarde is, geen geloofspunt zijn.
In het Oude Testament wordt herhaaldelijk te kennen gegeven, dat de onderwereld (Hebr. ''sjeool'') in het diepste der aarde is (vgl. Deut. 32:22; Amos 10:2). Volgens de Heer Jezus zal Kapernaüm "tot de hades worden neergestoten" (Matth. 11:23). De apostel Paulus spreekt van "hen die onder de aarde zijn" (Flp. 2:10). Het is echter niet duidelijk of wij dit letterlijk of figuurlijk moeten verstaan; figuurlijk in de zin van relatief, d.i. in tegenstelling met de hemel. Zolang dit niet is uitgemaakt, kan de mening dat de onderwereld letterlijk in het binnenste der aarde is, geen geloofspunt zijn.


Het neerdalen in de onderwereld (Hebr. ''sjeool'') wordt zowel van vromen als van goddelozen gezegd. Toen de koning van Babel stierf, kwam de onderwereld in opschudding en spraken hem toe, dat hij aan hen gelijk geworden was (Jes. 14:9-11). Als aan Jakob het bebloede kleed getoond wordt van Josef, dien hij door een wild dier verscheurd waande, roept hij uit: „Ik zal al wenend tot mijn zoon in de onderwereld nederdalen.” (Gen. 37:35). Jakob en Jozef waren beiden godvrezend, en toch spreekt de H. Schrift met het oog op hun zielen, niet van de hemel, maar van de onderwereld (Hebr. ''sjeool'').
Het neerdalen in de onderwereld wordt zowel van vromen als van goddelozen gezegd. Toen de koning van Babel stierf, kwam de onderwereld in opschudding en spraken hem toe, dat hij aan hen gelijk geworden was (Jes. 14:9-11). Als aan Jakob het bebloede kleed getoond wordt van Josef, dien hij door een wild dier verscheurd waande, roept hij uit: „Ik zal al wenend tot mijn zoon in de onderwereld nederdalen.” (Gen. 37:35). Jakob en Jozef waren beiden godvrezend, en toch spreekt de H. Schrift met het oog op hun zielen, niet van de hemel, maar van de onderwereld (Hebr. ''sjeool'').


De gestorven heiligen van het Oude Verbond deelden niet hetzelfde lot met de bozen. Met recht kunnen wij twee verschillende verblijven in de onderwereld aannemen. Ze zijn door een grote kloof gescheiden (Lu. 16). De bozen zijn in een plaats van pijniging. De heiligen waren in, wat de Heer Jezus noemt, de schoot van Abraham of het Paradijs, een oord van rust en vrede. Deze zielen genoten, bijzonder door de verzekerdheid van hun eeuwig geluk en de blijde verwachting van de hemelse, zekere gelukzaligheid; maar zij waren uitgesloten van het eigenlijke geluk van de hemel, van de onmiddellijke, de zaligende aanschouwing van God. Ook waren zij aan hun verblijf in de onderwereld gebonden. Zij ontvingen de belofte niet (Hebr. 11:39), d.i. de belofte van de eeuwige zaligheid. Zij zouden niet zonder ons, de nieuwtestamentische gelovigen, tot het genot van de eeuwige zaligheid geraken (Hebr. 11:40). In zoverre kan hun verblijfplaats een ''kerker'' hun toestand ''een droeve last'' worden genoemd<ref>Catechismus Romanus, (Pars I. art. V, n. 8). Hiernaar wordt verwezen door Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Blz. 251</ref>. Zij konden, gelijk de dienst van de tabernakel symboliseerde, het heilige der heiligen, d.i. de hemel, nog niet ingaan.
'''Twee verblijfplaatsen.''' De gestorven heiligen van het Oude Verbond deelden niet hetzelfde lot met de bozen. Met recht kunnen wij twee verschillende verblijven in de onderwereld aannemen. Ze zijn door een grote kloof gescheiden (Luc. 16). De bozen zijn in een plaats van pijniging. De heiligen waren in, wat de Heer Jezus noemt, de schoot van Abraham of het Paradijs, een oord van rust en vrede. De verblijfplaats van de heilige zielen wordt, ter onderscheiding van de hel der verdoemden, meermalen „voorgeborgte” (geen "voorburcht”) van het dodenrijk genoemd, in het Latijn ''limbus'', d.i. zoom of rand, om aan te duiden, dat de plaats zo dicht mogelijk de hemel naderde.


Christus heeft ons de ingang tot het Allerheiligste, d.i. de hemel, ingewijd (Hebr. 10:21; 9:14). Na zijn sterven daalde Christus' ziel in de onderwereld, te weten in de afdeling het paradijs, neer, en maakte de heilige zielen van het Oude Verbond deelachtig aan het eigenlijk geluk van de hemel, aan de gelukkig makende aanschouwing van God, en veranderde zodoende hun verblijf in een ''hemels'' paradijs. Daarenboven deed Hij hun de toezegging, dat zij weldra naar het eigenlijke verblijf van de zaligen, naar de hemel, zouden overgebracht worden, waar het volle geluk van de hemel hun zou ten deel vallen. Dit gebeurde bij Christus’ hemelvaart. In die zin ontrukte Christus hen geheel aan de macht van de duivel, die de vorst der onderwereld en van de dood genoemd wordt. Zo was Christus’ nederdaling in het dodenrijk tevens een nieuwe zegepraal door zijn dood op de duivel behaald (Hebr. 11:14.15). Christus was de eerste mens die, na zijn verlossingswerk aan het kruis, zijn opstanding en zijn hemelvaart, de hemel inging. Hij opende de hemel voor de gerechtvaardigde zielen. Hij bevrijdde hen uit de kerker der onderwereld. Zolang de hemel gesloten was verbleven de zielen der heiligen van het Oude Verbond op een afzonderlijke plaats, waar zij verstoken waren van de zaligende aanschouwing van God.<ref>Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Blz. 251-254. Tekst hiervan, betreffende de onderwereld, schoot van Abraham en de toegang tot de hemel, is onder wijziging verwerkt op 9 feb. 2023.</ref> De gelovige die nu sterft, wordt meteen het geluk van de hemel deelachtig.
Deze zielen genoten, bijzonder door de verzekerdheid van hun eeuwig geluk en de blijde verwachting van de hemelse, zekere gelukzaligheid; maar zij waren uitgesloten van het eigenlijke geluk van de hemel, van de onmiddellijke, de zaligende aanschouwing van God. Ook waren zij aan hun verblijf in de onderwereld gebonden. Zij ontvingen de belofte niet (Hebr. 11:39), d.i. de belofte van de eeuwige zaligheid. Zij zouden niet zonder ons, de nieuwtestamentische gelovigen, tot het genot van de eeuwige zaligheid geraken (Hebr. 11:40). In zoverre kan hun verblijfplaats een ''kerker'' hun toestand ''een droeve last'' worden genoemd<ref>Catechismus Romanus, (Pars I. art. V, n. 8). Hiernaar wordt verwezen door Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Blz. 251</ref>. Zij konden, gelijk de dienst van de tabernakel symboliseerde, het heilige der heiligen, d.i. de hemel, nog niet ingaan.


'''Opening van de hemel.''' Christus heeft ons de ingang tot het Allerheiligste, d.i. de hemel, ingewijd (Hebr. 10:21; 9:14). Na zijn sterven daalde Christus' ziel in de onderwereld neer, te weten in de afdeling het paradijs. Hier ontbond hij de smarten der heilige zielen, door welke smarten het niet mogelijk was, dat Hij zelf gebonden werd. Hij maakte de heilige zielen van het Oude Verbond deelachtig aan het eigenlijk geluk van de hemel, aan de gelukkig makende aanschouwing van God; hij begiftigde hen met de zaligende aanschouwing, waarin het eigenlijke geluk van de hemel bestaat, en veranderde zodoende hun verblijf in een ''hemels'' paradijs.

Daarenboven deed Hij hun de toezegging, dat zij weldra naar het eigenlijke verblijf van de zaligen, naar de hemel, zouden overgebracht worden, waar het volle geluk van de hemel hun zou ten deel vallen. Dit gebeurde bij Christus’ hemelvaart. Hij heeft ze toen mee ten hemel gevoerd. In die zin ontrukte Christus hen geheel aan de macht van de duivel, die de vorst der onderwereld en van de dood genoemd wordt. Zo was Christus’ nederdaling in het dodenrijk tevens een nieuwe zegepraal door zijn dood op de duivel behaald (Hebr. 11:14.15). Christus was de eerste mens die, na zijn verlossingswerk aan het kruis, zijn opstanding en zijn hemelvaart, de hemel inging. Hij opende de hemel voor de gerechtvaardigde zielen. Hij bevrijdde hen uit de kerker der onderwereld. Zolang de hemel gesloten was verbleven de zielen der heiligen van het Oude Verbond op een afzonderlijke plaats, waar zij verstoken waren van de zaligende aanschouwing van God.<ref>Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Blz. 251-254. Tekst hiervan, betreffende de onderwereld, schoot van Abraham en de toegang tot de hemel, is onder wijziging verwerkt op 9 feb. 2023.</ref>

'''Wie nu sterft.''' De gelovige die nu sterft, wordt meteen het geluk van de hemel deelachtig.

== Organisatie ==
'''Paus.''' De leider van de Rooms-Katholieke Kerk is de bisschop van Rome en wordt paus genoemd. Hij is tevens staatshoofd van Vaticaanstad. De officiële titel van de paus is ''Pontifex Maximus'' (=Grootste Bruggenbouwer). Daarnaast wordt hij ''Heilige Vader'' genoemd<ref>Op de Rooms-Katholieke zender Radio Maria noemde de presentator in april 2011 de paus "onze vader", in de zin van "de vader van de kerk". </ref>. Hij wordt beschouwd als de Opperherder der Kerk. Een paus regeert doorgaans tot zijn dood.
'''Paus.''' De leider van de Rooms-Katholieke Kerk is de bisschop van Rome en wordt paus genoemd. Hij is tevens staatshoofd van Vaticaanstad. De officiële titel van de paus is ''Pontifex Maximus'' (=Grootste Bruggenbouwer). Daarnaast wordt hij ''Heilige Vader'' genoemd<ref>Op de Rooms-Katholieke zender Radio Maria noemde de presentator in april 2011 de paus "onze vader", in de zin van "de vader van de kerk". </ref>. Hij wordt beschouwd als de Opperherder der Kerk. Een paus regeert doorgaans tot zijn dood.


Regel 57: Regel 69:
De '''Congregatie voor de Geloofsleer''' is de instantie binnen het Vaticaan die waakt over de zuiverheid van het rooms-katholieke geloof.
De '''Congregatie voor de Geloofsleer''' is de instantie binnen het Vaticaan die waakt over de zuiverheid van het rooms-katholieke geloof.


== Nieuwsberichten ==
Het Vaticaan brengt '''nieuws''' via Radio Vaticaan, Vaticaan Televisie, het Vaticaanse nieuwsblad ''L'Osservatore Romano'', een persbureau en ''Fides'', een agentschap voor nieuws over zending.
Het Vaticaan brengt nieuws via Radio Vaticaan, Vaticaan Televisie, het Vaticaanse nieuwsblad ''L'Osservatore Romano'', een persbureau en ''Fides'', een agentschap voor nieuws over zending.

== Pasen ==

Elk jaar houdt de paus met Pasen een paastoespraak en spreekt hij de paaszegen Urbi et Orbi uit. Het volgende nieuwsbericht gewaagt hiervan:<blockquote>''Zoals elk jaar met Pasen heeft paus Benedictus XVI zondag vanaf het balkon van de Sint-Pieterbasiliek in Rome de zegen urbi et orbi uitgesproken. Daarvoor had hij zich in zijn paastoespraak onder meer uitgesproken tegen geweld en voor diplomatie en dialoog in Libie. Urbi et orbi (Latijn voor: voor de stad en de wereld) staat voor de stad Rome en de omliggende wereld. De pausen leggen met deze formule de nadruk op hun leiderschap van de wereldkerk. Tienduizenden belangstellenden waren getuige van de ceremonie op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad. De 84-jarige Benedictus XVI bad voor de bevolking in het Midden-Oosten. Hij sprak de hoop uit dat de ,,menselijke waardigheid<nowiki>''</nowiki> het in deze regio ,,zal winnen van de duisternis van verdeeldheid<nowiki>''</nowiki>. In nagenoeg vlekkeloos Nederlands bedankte de in Duitsland geboren paus zoals gebruikelijk ook voor de bloemen uit Nederland.''<br>
(Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht van 24 april 2011)</blockquote>


== Bambinelli ==
Elk jaar houdt de paus met '''Pasen''' een paastoespraak en spreekt hij de paaszegen Urbi et Orbi uit. Het volgende nieuwsbericht gewaagt hiervan:<blockquote>''Zoals elk jaar met Pasen heeft paus Benedictus XVI zondag vanaf het balkon van de Sint-Pieterbasiliek in Rome de zegen urbi et orbi uitgesproken. Daarvoor had hij zich in zijn paastoespraak onder meer uitgesproken tegen geweld en voor diplomatie en dialoog in Libie. Urbi et orbi (Latijn voor: voor de stad en de wereld) staat voor de stad Rome en de omliggende wereld. De pausen leggen met deze formule de nadruk op hun leiderschap van de wereldkerk. Tienduizenden belangstellenden waren getuige van de ceremonie op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad. De 84-jarige Benedictus XVI bad voor de bevolking in het Midden-Oosten. Hij sprak de hoop uit dat de ,,menselijke waardigheid<nowiki>''</nowiki> het in deze regio ,,zal winnen van de duisternis van verdeeldheid<nowiki>''</nowiki>. In nagenoeg vlekkeloos Nederlands bedankte de in Duitsland geboren paus zoals gebruikelijk ook voor de bloemen uit Nederland.''<br>
(Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht van 24 april 2011)</blockquote>Op de Derde Zondag van de Advent zegent de Paus traditiegetrouw de beeldjes van het Kindje Jezus in de kerststal<ref>Nieuwsartikel [http://www.katholieknederland.nl/actualiteit/2009/detail_objectID698940_FJaar2009.html Paus zegent Kindjes Jezus] op KatholiekNederland.nl dd. 13 dec. 2009</ref>. De beeldjes worden met een Italiaans woord '''''Bambinelli''''' genoemd.
Op de Derde Zondag van de Advent zegent de Paus traditiegetrouw de beeldjes van het Kindje Jezus in de kerststal<ref>Nieuwsartikel [http://www.katholieknederland.nl/actualiteit/2009/detail_objectID698940_FJaar2009.html Paus zegent Kindjes Jezus] op KatholiekNederland.nl dd. 13 dec. 2009</ref>. De beeldjes worden met een Italiaans woord ''Bambinelli'' genoemd.


== Oerknal en evolutie ==
'''Oerknal en evolutie.''' Sinds Pius XII gaat de kerk uit van 'theïstische evolutie'. De oerknaltheorie en de evolutietheorie zijn aanvaard en verbonden met het geloof aan God de Schepper. Het is God die de wereld door een oerknal deed ontstaan en de langdurige ontwikkeling van het leven op aarde leidde. Adam en Eva hebben wel echt bestaan. Het Vaticaanse denken leunt sterk op de denkbeelden van [[Augustinus]] (354-430), die sprak van een schepping in fasen. <ref>[https://www.trouw.nl/nieuws/de-paus-accepteert-evolutie-en-dat-is-zo-vreemd-niet~b5266765/ De paus accepteert evolutie, en dat is zo vreemd niet], op: Trouw.nl, 29 okt. 2014.</ref>
Sinds Pius XII gaat de kerk uit van 'theïstische evolutie'. De oerknaltheorie en de evolutietheorie zijn aanvaard en verbonden met het geloof aan God de Schepper. Het is God die de wereld door een oerknal deed ontstaan en de langdurige ontwikkeling van het leven op aarde leidde. Adam en Eva hebben wel echt bestaan. Het Vaticaanse denken leunt sterk op de denkbeelden van [[Augustinus]] (354-430), die sprak van een schepping in fasen. <ref>[https://www.trouw.nl/nieuws/de-paus-accepteert-evolutie-en-dat-is-zo-vreemd-niet~b5266765/ De paus accepteert evolutie, en dat is zo vreemd niet], op: Trouw.nl, 29 okt. 2014.</ref>


== Ethische kwesties ==
'''Ethische kwesties.''' Op ethisch terrein neemt de Rooms-Katholieke Kerk traditionele en Schriftmatige standpunten in. Het huwelijk zij voorbehouden aan een man en een vrouw; de kerk wijst homoseksuele omgang en het homohuwelijk af. Maar daarin lijkt een kentering te komen<ref>[https://cvandaag.nl/91674-de-rooms-katholieke-kerk-verwelkomt-lhbters-op-een-subtiele-manier-steeds-vaker Rooms-Katholieke Kerk verwelkomt LHBTI'ers op een subtiele manier steeds vaker], op: Cvandaag.nl, 1 juli 2022.</ref>. Overspel, echtscheiding, abortus en euthanasie zijn een kwaad. Volgens kerkvorst Benedictus XVI is abortus of euthanasie "een zware zonde"<ref name=":1">Bron: elektronische nieuwsbrief van Stirezo.nl dd. 3 jan. 2023 naar aanleiding van het sterven van Benedictus XVI.</ref>. De [[genderideologie]] noemde hij "diep onwaar"<ref name=":1" />.
Op ethisch terrein neemt de Rooms-Katholieke Kerk traditionele en Schriftmatige standpunten in. Het huwelijk zij voorbehouden aan een man en een vrouw; de kerk wijst homoseksuele omgang en het homohuwelijk af. Maar daarin lijkt een kentering te komen<ref>[https://cvandaag.nl/91674-de-rooms-katholieke-kerk-verwelkomt-lhbters-op-een-subtiele-manier-steeds-vaker Rooms-Katholieke Kerk verwelkomt LHBTI'ers op een subtiele manier steeds vaker], op: Cvandaag.nl, 1 juli 2022.</ref>. Overspel, echtscheiding, abortus en euthanasie zijn een kwaad. Volgens kerkvorst Benedictus XVI is abortus of euthanasie "een zware zonde"<ref name=":1">Bron: elektronische nieuwsbrief van Stirezo.nl dd. 3 jan. 2023 naar aanleiding van het sterven van Benedictus XVI.</ref>. De [[genderideologie]] noemde hij "diep onwaar"<ref name=":1" />.


== Seksueel misbruik ==
'''Seksueel misbruik.''' In verscheidene landen is of wordt de kerk geplaagd door schandalen van seksueel misbruik van kinderen door priesters en andere rooms-katholieke geestelijken. De kerk is in onder meer Nederland, de Verenigde Staten, Ierland en Belgie in de afgelopen jaren - we schrijven 2012 - geconfronteerd met talrijke misbruikschandalen. In de afgelopen decennia (tot 2011) konden in Nederlandse rooms-katholieke instellingen als gevolg van falend toezicht naar schatting tussen 10 en 20 duizend kinderen worden misbruikt. 
In verscheidene landen is of wordt de kerk geplaagd door schandalen van seksueel misbruik van kinderen door priesters en andere rooms-katholieke geestelijken. De kerk is in onder meer Nederland, de Verenigde Staten, Ierland en Belgie in de afgelopen jaren - we schrijven 2012 - geconfronteerd met talrijke misbruikschandalen. In de afgelopen decennia (tot 2011) konden in Nederlandse rooms-katholieke instellingen als gevolg van falend toezicht naar schatting tussen 10 en 20 duizend kinderen worden misbruikt. 


{| class="wikitable" style="border:1; margin-left: 20px; background-color: lightgray;"
{| class="wikitable" style="border:1; margin-left: 20px; background-color: lightgray;"
Regel 177: Regel 198:
[http://nl.wikipedia.org/wiki/Dekenaat Dekenaat] op Wikipedia.nl
[http://nl.wikipedia.org/wiki/Dekenaat Dekenaat] op Wikipedia.nl


Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Tekst hiervan, betreffende onder meer het verspreiden en lezen van de Bijbel, de blijvende maagdelijkheid van Maria (blz. 178-181), de nederdaling van Christus in de onderwereld (blz. 251-260), is onder wijziging verwerkt op 27 mei 2022 en 9 feb. 2023.
Th. F. Bensdorp, ''Apologetica''. Verzameld en ingeleid door M. Stoks. Derde deel. Amsterdam: N.V. de R.K. Boek-Centrale, 1922. Tekst hiervan, betreffende onder meer het verspreiden en lezen van de Bijbel, de blijvende maagdelijkheid van Maria (blz. 178-181), de nederdaling van Christus in de onderwereld (blz. 251-261), is onder wijziging verwerkt op 27 mei 2022, 9 feb. en 23 mei 2023


== Voetnoten ==
== Voetnoten ==