Geweld

Geweld is volgens het woordenboek van Van Dale het gebruik van wapens of lichamelijke kracht. Het woord 'geweld' wordt meestal in ongunstige zin gebruikt en slaat dan op onrechtvaardig gebruik van kracht of macht, overmacht. Geweld berokkent pijn of schade bij mensen of dieren of dingen. De pijn of schade kan beoogd zijn.

Het gebruik van wapens of lichamelijke kracht is op zichzelf niet verkeerd. Gewelddadig optreden van de overheid om gijzelaars te bevrijden kan gerechtvaardigd zijn. De politie kan genoodzaakt zijn een verdachte met geweld af te voeren. Een kind een pak voor zijn broek geven kan nodig zijn.

Iemand dreigen kwaad aan te doen wordt verbaal geweld genoemd, ter onderscheiding van fysiek geweld.

In dit artikel gaat het verder om onrechtvaardig geweld, zoals geweldsmisdrijven.

'Murder in the house' ('Moord in het huis'), schilderij van Jakub Schikaneder, 1890.

Geweld in Nederland

Geweld komt in allerlei vormen en op allerlei terreinen voor. Neem bijvoorbeeld geweld tegen personeel in de sector openbaar vervoer. In 2008 kreeg 10% van de chauffeurs en controleurs in het stads- en streekvervoer te maken met geweld. Die 10% ondervonden:

• duwen (61%)
• slaan (48%)
• een worsteling (32%)
• stompen (30%)
• schoppen (15%). 

En verder werden ze:  

• met de dood bedreigd (een op de vijf)
• uitgescholden (driekwart)
• bespuugd (een derde) 

Twee van de drie werknemers met een publieke taak, zoals bijvoorbeeld hulpverleners, hebben regelmatig te maken met agressie en verbaal en fysiek geweld.  

'Neem foto van geweld tegen hulpverlener' Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken roept mensen op om foto's met hun mobiele telefoon te maken als ze getuige zijn van geweld tegen hulpverleners. Uit onderzoek blijkt dat zeker twintig procent van de burgers wel eens getuige is geweest van agressie of geweld tegen hulpverleners, zoals ambulancepersoneel of agenten. Volgens Ter Horst is het belangrijk om in zo'n geval iets te doen. De foto's kunnen worden gebruikt in een rechtszaak. Ter Horst ondersteunt met haar oproep de Amsterdamse korpschef Welten. Die zei dat burgers in sommige gevallen meer kunnen doen om politiemensen te beschermen tijdens hun werk. Bron: Radio Nederland Wereldomroep, 21 april 2009

Meer dan de helft van de journalisten heeft tijdens zijn of haar werk in een Nederlandse wijk wel eens fysieke agressie ondervonden of is daarmee bedreigd.

Veel bestuurders hebben te maken met geweld en agressie. Bijna 70% van de burgemeesters heeft in 2008 last gehad van agressie (60% in 2007): fysiek en verbaal geweld, intimidatie en bedreigingen. Van de gemeenteraadsleden kreeg 49% er in 2008 mee te  maken (41% in 2007).

Geweld neemt toe

Al jaren merken we dat onze maatschappij gewelddadiger wordt. Zo bleek in 2008 uit onderzoek van de Vrije Universiteit in Amsterdam dat in ons land het aantal beledigingen van politiemensen tussen 1996 en 2007 toenam met maar liefst 600 procent. In de regio Amsterdam waren in 2008 1800 incidenten tegen politieagenten of andere opsporingsambtenaren. In een kwart van deze gevallen ging het om fysiek geweld, de andere keren was er belediging en bedreiging. Ambtenaren werden 146 keer mishandeld.

Ook Hulpverleners van het Leger des Heils ondervinden steeds meer geweld. Ze worden bedreigd, geslagen en geïntimiteerd. Het gaat om tientallen incidenten. Vaak komt het geweld van boze wijkbewoners als het Leger onderdak wil regelen voor daklozen, verslaafden of mensen met psychische problemen. Het blijkt echter dat door de opvang in de wijken de problemen juist verminderen.

Sommigen wijzen als oorzaak de 'overbevolking' van ons land aan: meer mensen in een dichtbevlokt gebied leidt tot meer agressie. Een andere oorzaak is wellicht de toenemende wetteloosheid.

Mt 24:12 En omdat de wetteloosheid zal toenemen, zal de liefde van de velen verkoelen.

Schoolmoorden

Van tijd tot tijd vindt er een dodelijke schietpartij op een school plaats.  

Bloedbad Columbine High School sober herdacht In de Verenigde Staten is het bloedbad herdacht op de Columbine High School in Littleton, tien jaar geleden. Dat gebeurde op sobere wijze. In Littleton was een herdenkingsdienst voor de nabestaanden, en in de staat Colorado, waar de stad ligt, hingen alle vlaggen halfstok. Honderden mensen bezochten een wake in een park in Littleton. Op de Columbine High School schoten twee zwaarbewapende jongens op 20 april 1999 twaalf leerlingen en een leraar dood. Daarna pleegden ze zelfmoord. Meer dan twintig leerlingen raakten gewond. Het was destijds een van de bloedigste incidenten in zijn soort, en had een brede discussie tot gevolg over de liberale Amerikaanse wapenwetten. Tien jaar later is het nog altijd geen probleem om in de Verenigde Staten een vuurwapen te kopen, en uit een recente peiling van CNN blijkt dat slechts 39 procent van de Amerikanen wil dat de wetten strenger worden. Bron: Radio Nederland Wereldomroep, 21 april 2009

Achtergrondinformatie over dit leerlingengeweld:

• Inleidend artikel: Peter Giesen, Er zijn meer moordenaars dan we willen weten, in: Volkskracht, 28 april 2007. 
• Gesprek met een forensisch psycholoog: Corine de Ruiter analyseert het schietdrama. Vara, maart 2009.
• Overzicht van schietpartijen op scholen: Schietpartijen op scholen, op Nos.nl, 11 maart 2009.
• Wetenschappelijke beschouwing: W.J.M. de Haan, Een geval van uitzonderlijk ernstig geweld op school(pdf, 18 pag.) In: D.H. de Jong e.a. (red.) Liber Amicorum Geert Knigge, Nijmegen: Wolf Legal Publishers, 2005.

Oorzaken

De volgende opsomming van oorzaken is slechts een aanzet.

Inwendige oorzaken

Algemeen: zondige aard

Geweld is een van de vele vruchten van de zonde.

Ro 3:9 Wat dan? Zijn wij uitnemender? Helemaal niet. Wij hebben immers tevoren zowel Joden als Grieken beschuldigd, dat zij allen onder de zonde zijn, Ro 3:10 zoals geschreven staat: ‘Er is geen rechtvaardige, ook niet een; Ro 3:11 er is niemand die verstandig is; er is niemand die God zoekt; Ro 3:12 allen zijn zij afgeweken; samen zijn zij nutteloos geworden; er is niemand die goed doet, er is er zelfs niet een’; Ro 3:13 ‘hun keel is een open graf; met hun tongen plegen zij bedrog’; ‘addergif is onder hun lippen’; Ro 3:14 ‘hun mond is vol vervloeking en bitterheid’; Ro 3:15 ‘hun voeten zijn snel om bloed te vergieten; Ro 3:16 vernieling en ellende is op hun wegen; Ro 3:17 en de weg van de vrede hebben zij niet gekend’; Ro 3:18 ‘geen vrees voor God staat hun voor ogen’.

Gewelddadige fantasie

Het is bekend dat scholieren die medeleerlingen neerschoten vóór hun daad gewelddadige fantasieën hadden. In de fantasie wordt het geweldsmisdrijf voorbereid. 

Uitwendige oorzaken

In de omgeving van geweldplegers kunnen factoren zijn die geweld bevorderen. Wie geweld zaait, oogst geweld. Geweld kan worden gekweekt. Een gemiddelde Amerikaan heeft voor zijn achtiende jaar al ongeveer 40.000 film-moorden. 

In 2008 bedreigden drie jongetjes in de leeftijd van 12 en dertien jaar de Nederlandse politicus Geert Wilders door via een webformulier bedreigende teksten toe te sturen. De jongetjes putten hun inspiratie vooral uit rapteksten, zoals "Geert Wilders, we nemen je mee naar de kelder. Dan sla ik je en dan zie je niet meer helder". De rapteksten strooien zaadjes van geweld, die in sommige harten kunnen ontkiemen tot verbaal geweld of zelfs tot fysiek geweld.

Geweld verminderen

Het geweld in onze maatschappij kan worden teruggedrongen door het evangelie, bekering en geloof, waardoor mensen van binnen uit (uit het hart) ten goede veranderen. Ontzag voor God, de goede Maker van de mensen, leidt tot minder geweld tegen mensen en meer achting voor mensen. 

Clinton vraagt Hollywood om minder geweld in films De Amerikaanse president Bill Clinton heeft de filmindustrie in Hollywood opgeroepen het geweld op film en televisie minder toegankelijk te maken voor de jeugd. Hij pleit onder meer voor een strengere film-keuring en voor reclame zonder geweldsscenes. Ook wil hij dat videotheken geen geweldsfilms meer aan kinderen uitlenen. Volgens Clinton is de grote hoeveeldheid geweld in de film en op de televisie mede oorzaak van de toenemede agressie onder de Amerikaanse jeugd.  Onderzoeken hebben uitgewezen dat een gemiddelde Amerikaan voor zijn achtiende jaar al ongeveer 40.000 film-moorden heeft gezien. Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuws 16 mei 99

In Nederland grijpt men vooral naar deze middelen om agressie tegen te gaan, te voorkomen of te leren ermee om te gaan:  

• camera-bewaking
• weerbaarheidstraining
• vertrouwenspersoon om te bespreken hoe met agressie om te gaan
• burgers aanmoedigen om medeburgers aan te spreken op hun gedrag

Meer informatie

Is God a Moral Monster?: Making Sense of the Old Testament God. (Grand Rapids: Baker, 2011.) Pagina's: 256. Behandelt geweldteksten in het Oude Testament, bijvoorbeeld de opdracht om Kanaänieten uit te roeien.