Inquisitie

Inquisitie betekent eigenlijk 'opsporing' of 'onderzoek', van het Franse inquisition = onderzoek. Het woord heeft in het Nederlands vier betekenissen:

1. Onderzoek van overheidswege naar misdrijven.

2. Onderzoek naar met het geloof en/of de zeden strijdige opvattingen en daden. Synoniem: geloofsonderzoek.

3. Een vroeger in de rooms-katholieke kerk bestaande instelling, rechtbank die belast was, 1e met de inquisitie (in de tweede betekenis van het woord) en 2e met het terechtwijzen en straffen der afvalligen. Synoniem: Heilig Officie.

4. Ketterjacht.

Rooms-katholieke inquisitie

In 1231 gaf paus Gregorius IX vooral dominicanen en franciscanen de opdracht al diegenen op te sporen wier leven niet met de christelijke geloofsleer overeenstemde. Deze 'dwaalgeesten' werden eerst vermaand om hun persoonlijke ideeën af te zweren en boete te doen. Weigerden zij, dan werden zij gefolterd of gegeseld. Die standvastig bleven, werden gedood.

Martelingen door de Inquisitie.

De inquisitie ging het nauwgezetst en het wreedst te werk in Spanje. Zie hieronder bij Spaanse inquisitie.

Spaanse inquisitie

De zogenaamde Spaanse inquisitie bestond rechtbanken in Spanje die door de kerkelijke en wereldlijke overheid waren ingesteld voor het opsporen en straffen van ketters. In het jaar 1481 werd in Spanje de inquisitie opnieuw ingesteld. Zij ging zeer nauwgezet en wreed te werk. De grootinquisiteur Torquemada (1483-1498) zorgt ervoor dat in heel Spanje alle joden en Arabieren, die slechts voor de schijn christen zijn geworden, verhoord worden. Velen van hen worden gefolterd. Zodoende wil men hen laten bekennen dat ze geen echte christenen zijn. In 1492 geeft Torquemada het bevel alle joden uit Spanje te verjagen.

Bron

H.P. Hoffmann, G.A.N. Andries, J.B. Uytterhoeven, De geschiedenis van het christendom voor jonge mensen verhaald en getekend (Orbis en Orion Uitgevers N.V., 1982), deel 6: De nieuwe wereld, nr. 55.